ผักมีประโยชน์ต่อสุขภาพ ประกอบไปด้วย เส้นใย ไวตามิน และแร่ธาตุต่างๆ ที่จำเป็นต่อร่างกาย แต่ปัญหาก็คือสารตกค้างในผัก ทำอย่างไรดีเพื่อลดปริมาณสารตกค้างเหล่านี้?
ผักจัดเป็นอาหารของคนเราที่อุดมไปด้วยกากใย ช่วยทำให้ระบบขับถ่ายของเราทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ และที่สำคัญคือในผักยังประกอบไปด้วย ไวตามิน และ แร่ธาตุ ต่างๆ มากมายที่มีประโยชน์ต่อร่างกายของเรา นับว่าเป็นความโชคดีของคนไทยที่มีผักชนิดต่างๆ อยู่มากมายให้เลือกซื้อเลือกหามารับประทานกัน แต่ปัญหาก็คือ ผักก็เป็นเมนูอันโอชะของแมลงหลากชนิดอีกด้วย ไหนจะเชื้อโรคต่างๆ เชื้อรา เชื้อไวรัส ฯลฯ ที่คอยมารบกวนผักทำลายผักในระหว่างการปลูก ไหนเลยวัชพืชที่คอยออกมายื้อแย่งอาหารที่ผักใช้ในการเจริญเติบโตอีก ด้วยพฤติกรรมของผู้บริโภคในการเลือกซื้อผักก็คือ “ผักไม่สวยไม่ซื้อ” มันก็เป็นการบีบบังคับให้เกษตรกรต้องจำยอมเดินทางตามทฤษฎีเชิงการตลาดที่ว่า “ตอบสนองความต้องการของลูกลูกค้า (Satisfy Customers’ requirements)” ไปในตัว จำต้องปลูกผักด้วยการพึงพาการใช้ สารเคมีกำจัดศัตรูพืช สารเคมีกำจัดวัชพืช สารเคมีบำรุงพืช ฯลฯ ต่างๆ แม้จะรู้ว่าสิ่งเหล่านี้ไม่ดีต่อสุขภาพและทำให้ต้นทุนในการผลิตสูงขึ้นไปด้วยก็ตาม ไหนจะต้องเร่งเพื่อนำสินค้าพืชผักไปขายจนไม่ได้ปฏิบัติตามระยะเวลาการเก็บเกี่ยวที่เหมาะสมที่แนะนำในการใช้สารเคมีนั้นๆ จนเกิดปัญหาสารตกค้างในผักตกไปถึงมือผู้บริโภคโดยพฤตินัย
มนุษย์เงินเดือนที่อาศัยอยู่ตามสังคมเมืองคงจะต้องยอมรับสภาพรับประทานผักที่มีสารตกค้างอยู่เป็นประจำด้วยหลีกเลี่ยงไม่ได้ ไหนจะทานอาหารตามร้านอาหารต่างๆ ไม่ว่าจะเป็น อาหารตามสั่ง ลานอาหารตามห้าง อาหารข้างถนน ฯลฯ ทางเดียวที่จะสามาระหลีกเลี่ยงการทานผักที่มีสารตกค้างก็คือ “ปลูกผักกินเอง” แน่นอนเป็นไปไม่อยู่แล้วสำหรับมนุษย์เงินเดือนทำงานตามสำหนักงาน หรืออีกทางก็คงจะต้องไปหาซื้อผักปลอดสารพิษต่างๆ ที่ได้รับการรับรองจากหน่วยงานที่น่าเชื่อถือหน่อย อันนี้หมายถึงทำกับข้าวทานเองที่บ้าน แต่อาหารมื้อกลางวันหละ?
สำหรับผักที่ซื้อจากท้องตลาดคงจะต้องยอมรับละว่า “เป็นผักที่มีสารตกค้างแน่นอน นอกเสียจากเราจะเลือกซื้อผักปลอดสารที่เชื่อถือได้มารับประทานเท่านั้น” และก็ต้องยอมรับกันละว่า ไม่มีวิธีไหนที่จะล้างสารตกค้างออกจากผักได้ 100% ทุกวิธีเป็นการล้างเพื่อลดปริมาณสารตกค้างในผักแทบทั้งสิ้น ไหนๆ เราก็เลยลองมาดูวิธีการล้างผักแบบต่างๆ ว่าแต่ละวิธีสามารถลดปริมาณสารตกค้างได้มากน้อยเท่าไหร่
| วิธีล้างผักให้สะอาด | ปริมาณสารตกค้างที่ลดลง (%) |
|---|---|
| แช่ในน้ำด่างทับทิม โดยใช้ด่างทับทิมประมาณครึ่งช้อนชา ต่อน้ำประมาณ 4-5 ลิตร แช่ผักผักประมาณ 10 นาที จึงล้างด้วยน้ำสะอาด | 35-45 |
| แช่น้ำส้มสายชู โดยใช้น้ำส้มสายชู 1 ช้อนโต๊ะ ต่อน้ำเปล่า 4 ลิตร ซัก 15 นาที จกานั้นจึงล้างด้วยน้ำสะอาด | 30-40 |
| แช่ในน้ำเกลือ โดยใช้เกลือป่น 1 ช้อนโต๊ะ ละลายในน้ำประมาณ 4 ลิตร จากนั้นจึงนำไปล้างให้สะอาด | 30-40 |
| แช่ในน้ำยาล้างผัก (ตามคำแนะนำของสินค้า) จากนั้นล้างด้วยน้ำสะอาด | 20-35 |
| ล้างด้วยน้ำไหลผ่าน นานประมาณ 5 นาที | 25-40 |
| แช่น้ำซาวข้าวประมาณ 15 นาที จากนั้นล้างออกด้วยน้ำสะอาด | 30-40 |
| แช่น้ำปูนใสซักประมาณ 10-15 นาที จากนั้นล้างออกด้วยน้ำสะอาด | 35-50 |
| การใช้น้ำร้อน | 45-50 |
| ปลอกเปลือกออก นำไปแช่น้ำสะอาดซัก 10 นาที จากนั้นนำไปล้างด้วยน้ำสะอาดอีกซักรอบ | 60-70 |
จะเห็น ว่าวิธีล้างผักให้สะอาด เพื่อลดปริมาณสารตกค้าง ในแต่ละวิธีให้ผลมากน้อยแตกต่างกันไป แต่ก็คงต้องยอมรับกันละว่า “ไม่มีวิธีไหนเลยที่จะสามารถ ลดปริมาณสารตกค้างได้ถึง 100%” จะให้ดีที่สุดก็คงจะต้องปลูกผักกินเองแล้วหละ แล้วเวลาไปหาอาหารทานตามสถานที่ทำงานหละ จะทำอย่างไรดี?
